SAĞLIK BAKANLIĞI YAZISI İLE SORUN ÇÖZÜLDÜ MÜ? COVID-19, MESLEK HASTALIĞI / VAZİFE MALULLÜĞÜ MÜ SAYILDI!

 

Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından taşra teşkilatına gönderilen “Covid-19 Nedeniyle Vazife Malullüğü” başlıklı duyuru yazısı kamuoyunda Bakanlık tarafından Covid-19’un meslek hastalığı olarak kabul edildiği algısına yol açmıştır.

Oysa bu duyuru, Covid-19 nedeniyle mağduriyet yaşamış olan sağlık çalışanlarının belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmesi prosedürünü anlatan bir yönlendirme yazısından ibarettir.

Yazıda özetle;

-          “Meslek Hastalığı” ile “Vazife Malullüğü” ne ilişkin genel mevzuata yer verildikten sonra, çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı ortaya çıkan meslekte kazanma ve çalışma gücü kayıpları ile vefat halinde, sigortalıların, İLLİYET (nedensellik) BAĞININ KURULMASI ŞARTIYLA, meslek hastalığı veya vazife malullüğü kapsamındaki sosyal güvenlik haklarından yararlanabilecekleri,

-          Covid-19 tanısı alıp rahatsızlanan veya vefat eden sağlık çalışanlarının meslek hastalığı ve vazife malullüğü hükümleri kapsamına alınma ve ilgili mevzuat ile sağlanan haklardan yararlanma talebi olması halinde, ilgili belgelerin kurumları aracığıyla SGK İl Müdürlüklerine gönderilmesi gerekliliği düzenlenmiştir.

Bir hastalığın meslek hastalığı olup olmadığı, çalışanın meslek hastalığı veya vazife malullüğü hükümlerinden faydalanıp faydalanamayacağı konusunda kararı verme yetkisi Sosyal Güvenlik Kurumuna aittir. Dolayısıyla, Bakanlığın bu yazısı ile sağlık çalışanlarının meslek hastalığı/vazife malullüğü hükümlerinden doğrudan yararlanacaklarını söylemek doğru değildir.

Sağlık çalışanlarının Covid-19 hastalığı/hastaları ile yoğun ilişkisinin varlığı ayrıca bir illiyet bağının sorgulanmasını gerektirmeyecek kadar belirgindir.

Sağlık Bakanlığının taşra teşkilatına gönderdiği ilgili yazıda Covid-19 nedeniyle mağduriyet yaşayan sağlık çalışanlarının durumunun meslek hastalığı/vazife malullüğü çerçevesinde değerlendirilmesi için bir irade gösterilmesi olumlu bir yön olarak yorumlanabilir.  Ancak yazıda belirtildiği gibi hala bir illiyet bağı aranması kabul dilemez.

Halihazırda Covid-19 geçiren tüm sağlık çalışanlarının kayıtları Sağlık Bakanlığının Halk Sağlığı Yönetim Sistemi (HSYS) sisteminde mevcuttur. İşi ve mesleği gereği hastalara bakan/muayene eden/müdahale eden ve bu süreçte Covid-19 hastalığına yakalanan sağlık çalışanlarının bu kayıtlarının illiyet bağı olarak kabul edilmesi ve sistem üzerinden otomatik olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim iletilmesi yasal prosedürün kısalmasını ve sürecin hızlanmasını sağlayarak zaman ve olası hak kaybının önüne geçecektir.

Salgını önleyebilmek uğruna mücadele verirken Covid-19 nedeniyle vefat eden sağlık çalışanlarının aileleri, malul ve mağdur olan sağlık çalışanları ve onların aileleri için Covid-19 hastalığının sağlık çalışanlarında illiyet bağı aranmaksızın meslek hastalığı olarak tanımlayacak yasal düzenlemenin gerçekleştirilmesi ve yasal prosedürün netleştirilerek hızlandırılması gereklidir. Bu, aynı zamanda onlara hepimizin vefa borcudur.

Hatırlatırız ki;

07.05.2020 tarihinde SGK tarafından “Covid-19 salgınına maruz kaldığı tespit edilen sigortalılar için “iş kazası veya meslek hastalığı olarak değil normal hastalık olarak işlem yapılacağı” hususunu bildiren bir duyuru yayınlanmıştı.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk bütçe görüşmelerinde “Şu ana kadar bize ulaşmış olan 5 başvuru var ve bununda 2'si memur statüsünde. Biz ikisinin de vazife malulü kapsamında aylıklarını bağladık. Dolayısıyla var olmayan bir sorunu konuşuyoruz. SGK Sağlık Kurulu inceliyor, şartları karşılıyor ve illiyet bağı kurulursa 4A veya 4C oluşuna göre sağlık çalışanımız vazife malulü ya da meslek hastalığına hak kazanıyor. İlliyet bağı kurulup gerekli dokümanlar ve şartlar sağlandığı sürece. Dolayısıyla zaten buna dair geçerli ve yürürlükte olan senelerdir işleyen bir mevzuatımız söz konusu” açıklamasını hatırlatmak gerekir.

Sonuç olarak; “Meslek Hastalığı” ile “Vazife Malullüğü” ne ilişkin yetki ve karar Sosyal Güvenlik Kurumuna aittir. Dolayısıyla, SGK’nın iradesini sağlık çalışanları lehine göstermesi önemlidir. Sağlık hizmeti sunarken Covid-19 tanısı alan sağlık çalışanlarının durumu, hastalığı nerede kaptı tartışmasına girmeden meslek hastalığı/vazife malullüğü çerçevesinde değerlendirmelidir.  SGK, bu iradeyi gösterdiği takdirde, Cumhurbaşkanı, Sağlık Bakanı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı’nın açıklamalarının bir anlamı olur. Aksi durumda, ilgililer hiçbir açıklama yapmamış ve düzenleme yapılmamış gibi, önceki uygulama çerçevesinde işlem yapılmaya devam edilecektir ki bu da yıllarca süren idari işlem ve yargı süreci demektir.

Tekrar belirtmek istiyoruz ki; sağlık çalışanları ve riskli meslek grupları için diğer birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de Covid-19 hastalığı ivedilikle meslek hastalığı olarak tanımlanmalı; SGK ve Sağlık Bakanlığı tarafından ivedilikle bu konuda uygulanması gereken prosedür netleştirilmeli ve hızlandırılmalıdır.

 

                    Dr. Ergün DEMİR                             Dr. Güray KILIÇ