AKP İktidarının İnkar Ettiği Şehir Hastanelerinde %70 Hasta Doluluk Garantisine İlişkin Bulgular Sayıştay Raporunda Yayımlandı.
Kamu-özel ortaklığı
yönteminde, risk ve maliyet kamu üzerinde kalmakta, ancak gelir garantisi
yöntemi ile kar özel şirketlere verilmektedir. Şehir hastanelerinin ihalelerini
alan şirketlere, maliyet finansmanı için kiralar yoluyla hazine
garantisi, miktara bağlı hizmetler için de hastanelerin %70 doluluk oranında
çalıştırılacağı garantisi verilmektedir. Şehir hastanesi sözleşmeleri baştan
beri gizlendiği için hasta garantisi ile ilgili tartışmalarda AKP’li
yöneticiler bu durumu sürekli ret etmekteydiler.
Ancak açıklanan Sağlık
Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu, AKP’li yöneticilerinin
iddiasını çökertmiş ve miktara bağlı hizmetlerde yıllık %70 (yüzde yetmiş)
doluluk oranı dayanak gösterilmiştir.
Sayıştay raporunun, BULGU
20: “Şehir Hastanelerinin Miktara Bağlı Hizmet Ödemeleri İçin Görevli Şirket
ile Yapılması Gereken Yıl Sonu Mahsuplaşmanın Yapılmaması’’ tespitinde;
Hizmete açılan 10 şehir
hastanesinde miktara bağlı hizmetler için sözleşmelerin “Ödeme Mekanizması”
başlıklı Ek-18’inde garanti miktarları belirlenmesine rağmen, söz konusu
garanti miktarlarının ödemelerinde ay bazında garanti miktarlarının altında ve
üstünde kalan tutarlar için yılsonunda yapılması gereken mahsuplaşma işlemi
yapılmamıştır.
Şehir Hastanesi
Sözleşmelerinin “Tarafların Hak ve Yükümlülükleri” başlıklı 7’nci maddesinin
7.12’nci fıkrasında; “İdare, Şirket İşletme Dönemi boyunca Miktara Bağlı
Hizmetler için Miktara Bağlı Hizmetler başlıklı Bölüm B’de liste halinde
belirtilen yıllık %70 (yüzde yetmiş) doluluk
oranına göre hesaplanan aylık miktarların ödenmesini ilgili ayda gerçekleşen
hasta yatak doluluk oranına bakılmaksızın garanti etmektedir.
İdare, garanti edilen miktarların aşılması halinde aşılan miktarlara ait
ödemenin tamamını yapacağını kabul ve taahhüt eder düzenlemesi
bulunmaktadır.
Miktara bağlı hizmetler
için aylık gerçekleşen miktarlar garanti miktarının üzerinde ise İdare,
gerçekleşen tutar üzerinden ödeme yapmayı taahhüt etmektedir. Ancak ay bazında
gerçekleşen tutar garanti miktarının altında ise, İdare tarafından garanti
miktarı baz alınarak hesaplanan tutar üzerinden ödeme yapılmaktadır.
Her bir işletme yılının
son ayında ise gerçekleşen miktarların garanti altında kaldığı aylarda garanti
miktarına tamamlanması için yapılan ödeme ile gerçekleşen miktarların garanti
miktarların üstünde olduğu ve gerçekleşen miktarlar üzerinden ödeme yapılan
aylar her bir hizmet için karşılaştırılarak mahsuplaşma işleminin yapılması
gerekmektedir
Yapılan incelemede,
hizmete giren 10 şehir hastanesinde de yukarıdaki madde hükmünde belirtilen
mahsuplaşma işleminin yapılmadığı tespit edilmiştir. Mahsuplaşma
yapılamamasının sebeplerinden biri, sözleşme maddesinin açık olmaması tespiti
yapılmıştır.
Doluluk garantisi!
Kamuoyundaki “hasta garantisi ve %70 yatak doluluk garantisi’’ tartışmaları Sayıştay raporunda miktara bağlı hizmetlere atıf yapılarak belirtilen “yıllık %70 (yüzde yetmiş) doluluk oranına göre hesaplanan aylık miktarların ödenmesini ilgili ayda gerçekleşen hasta yatak doluluk oranına bakılmaksızın garanti etmektedir. İdare, garanti edilen miktarların aşılması halinde aşılan miktarlara ait ödemenin tamamını yapacağını kabul ve taahhüt eder” tespiti ile doğrulanmıştır.
“Ticari Sır’’ da hizmet ödeme garantileri
Şehir hastanelerine ilişkin sözleşmeler kapsamında
hizmet bedellerinin ödemeleri miktara bağlı ve miktara bağlı olmayan hizmetler kapsamındaki
işler şeklinde yapılmaktadır.
Miktara bağlı olmayan hizmetler kapsamındaki
bazı işler: “Bina ve Arazi Hizmetleri”, “Olağanüstü
Bakım ve Onarım Hizmeti”, “Ortak Hizmetler Yönetimi”, “Mefruşat Hizmeti”, “Yer
ve Bahçe Bakım Hizmetleri”, “İlaçlama Hizmetleri”, “Otopark Hizmetleri”,
“Temizlik Hizmetleri”, “HBYS Uygulama ve İşletme Hizmeti”, “Güvenlik
Hizmetleri”, “Hasta Yönlendirme ve Refakat/Resepsiyon/Yardım Masası/ Taşıma
Hizmetleri” ve “Diğer Tıbbi Ekipman Destek Hizmetler.
Miktara bağlı hizmetler kapsamındaki bazı
işler: Tıbbi destek hizmetleri kapsamında gerçekleştirilen
sterilizasyon ve dezenfeksiyon hizmetleri, tam ve/veya yarı otomatik sistem
merkezi kemoterapi ilaç hazırlama, tam ve/veya yarı otomatik sistem merkezi
Total Parenteral Nutrition (TPN) hazırlama hizmetleri, laboratuvar, görüntüleme
ile fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri için görevli şirkete %70
hasta yatak doluluk oranında talep garantisi verilmiştir.
Sonuç olarak;
Sağlık Bakanlığı 2019
Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporunun büyük bölümü geçen yıl olduğu gibi
şehir hastanelerine ilişkin tespitlerden oluşmaktadır.
Sayıştay denetiminde esas
belirleyici olan “Denetim Görüşüne Esas Tespitler” başlığı altında “şehir
hastanelerinin muhasebe kayıtlarının Kamu Özel İşbirliği Uygulamalarının
Muhasebe İşlemlerinde yer alan hükümlere uygun bir şekilde yapılmadığı tespit
edilmiştir” denilmektedir.
Sağlık Bakanlığı’nın
kayıtlarından anlaşılmaktadır ki, şirketlerin yükümlülüğü altında görünen yani
inşaat aşamasındaki şehir hastanelerinin işlemlerinin muhasebeleştirilmemiş ve
yine sözleşmesi feshedilen veya tamamlanan hastanelerinde kayıtlar kapatılmamıştır.
Ayrıca hizmete giren şehir hastanelerine yapılan kira ödemelerinin de hatalı
muhasebeleştirildiği tespit edilmiştir.
Ayrıca, Sayıştay
raporlarında şehir hastaneleri sözleşmeleri kapsamında görevli şirketlere
taahhüt edilen talep garanti miktar ve tutarlarının muhasebeleştirilmediği ve
bilanço dipnotlarında gösterilmediği görülmüştür. KÖİ modeli kapsamında yapılan
şehir hastaneleri için görevli şirketlere taahhüt edilen talep garantisi
tutarlarının zamanında tam, doğru ve gerçeğe uygun değerler üzerinden
muhasebeleştirilip bilanço dipnotlarında gösterilmesi gerektiği ifade
edilmiştir.
Sayıştay raporu
göstermiştir ki sağlığın piyasalaştırılmasında önemli bir aşama olan şehir
hastanelerinde tam bir keyfi düzen mevcuttur. Ön hazırlık, usulsüzlük, mevzuata
uygun olmama hali, kira ödemelerindeki hatalı muhasebeleştirilme ve kira
ödemelerinin mevzuata uygun kaydedilmeme, sözleşmelere uymama gibi birçok
tespit Sayıştay raporunda belirtilmiştir. Sayıştay, tespit ettiği bu usulsüzlükler
ve uğratılan kamu zararı nedeniyle yargılamaya esas denetim raporunu
hazırlayarak yargı yetkisini kullanmalıdır.
Dr. Ergün
DEMİR
Dr. Güray KILIÇ
Kaynak;
-
Sağlık
Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu https://www.sayistay.gov.tr/tr/?p=2&ContentID=13001
-
Denetim
Bulguları,
-
BULGU
5: Şehir Hastanelerinin Muhasebe İşlemlerinde Karşılaşılan Sorunlar; a) Kamu özel işbirliği modeli
taahhütleri hesabının bakiyesinin bilanço dipnotlarında hatalı görünmesi, b)
Şehir hastaneleri sözleşmelerinde görevli şirkete verilmesi öngörülen garanti
tutarların muhasebeleştirilip raporlanmaması, c) Hizmete giren şehir
hastanelerine ait bazı varlık ve yükümlülüklerin hatalı kayıt edilmesi, kira
ödemelerinin hatalı muhasebeleştirilmesi ve muhasebe içi envanter işlemlerinin
yapılmaması (Sayfa; 24-30)
-
BULGU
8: Şehir Hastanelerinde Bazı Hizmet Bedellerinin Asgari Ücret Artışına Göre
Ödenmesinde Sözleşmelerden Kaynaklanan Farklılıklar Bulunması, a) Şehir hastanelerine ilişkin
sözleşmeler kapsamında bazı hizmet bedellerinin güncellenmesinde personel
dışındaki maliyet kalemlerinde asgari ücret artışının esas alınması (Sayfa
47-48)
-
BULGU
12: Kayseri ve Manisa Şehir Hastanelerinde Sağlık Uygulama Tebliği Puanlarının
Hatalı Uygulanması (Sayfa
64-65)
-
BULGU
20: Şehir Hastanelerinin Miktara Bağlı Hizmet Ödemeleri İçin Görevli Şirket ile
Yapılması Gereken Yıl Sonu Mahsuplaşmanın Yapılmaması (Sayfa 91-93)
Yorumlar
Yorum Gönder