Siz bakmayın hekimleri, sağlık çalışanlarını alkışlatıp, hakları ödenmez diyen söylemlerine…
Meclis tutanaklarına
göre hekimlerin mali hakları için yapılan düzenlemeler…
12 Eylül dönemi
ile AKP döneminin hekimlerin mali hakları konusundaki görüşleri ne kadar da
birbirine benziyor; 12 Eylül sonrası dönemde cuntanın lideri Kenan Evren “Bir hekim albaydan nasıl daha
fazla maaş alır.” diyordu. Şimdi de hekimlerin mali haklarını
iyileştirmesi beklenen kanun teklifinin komisyon görüşmelerinde bir AKP
Milletvekili bu görüşü “emekli hekimlerin maaşı bir valinin, bir genel
müdürün aldığı emekli maaşı kadar olursa hiyerarşik düzen bozulur’ ’diyerek
sürdürüyor.
Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 10 Haziran 2022
Cuma günü Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşüldü.
Komisyon
görüşmelerinde Batman Milletvekili Necdet İpekyüz’ün “döner sermaye ’den yapılacak
ek ödeme artışının maaş artışı gibi sunulmaması gerektiğini, çünkü bunun
emekliliğe yansımadığını söylemiş, neden döner sermaye ek ödemelerini bordroya,
emekliliğe yansıtmıyorsunuz” sorusuna kanun teklifinde imzası olan Uşak
Milletvekili İsmail Güneş’in verdiği cevapta “Bizim ülkemizde bir
valinin aldığı emeklilik maaşı 16.600 lira, genel müdürün 14.200 yüz lira,
profesörün 13.400 lira. Şimdi biz hekimleri seviyoruz, onların çalışmasına önem
veriyoruz fakat burada emeklilik maaşını çok yükselttiğimiz zaman buradaki
hiyerarşik düzeni de bozuyoruz’’ (TBMM Tutanak s.58) demiştir.
Kanun teklifini
hazırlayan ve imzası olan AKP Uşak Milletvekili İsmail Güneş’in bu ifadesi Kenan
Evren’in “Hekimler albaydan nasıl fazla maaş alır” sözünü hatırlatmıştır. Belli
ki hekimlerin artık yoksulluk sınırının altına inmiş olan ücretleri ve açlık
sınırın altındaki emekli maaşları iktidarların gözüne batmaktadır.
Emekli hekim maaşları
hiyerarşik düzeni bozuyormuş!
Komisyonda diş
hekimlerinin görüşlerini bildirmesi için söz verilen Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Başkan Vekili Hasan Yaman konuşmasında; “Ben utanarak söylüyorum Sayın
Bakanım, 3.200 lira emekli maaşı alıyorum, gerçekten utanıyorum, Çalışmasam bu
emekli maaşıyla geçinme imkanı yok. Hiç olmazsa emekli maaşına ilave ek ödemeyi
BAĞ-KUR’lu diş hekimlerine de verilmesinin doğru olacağını düşünüyorum.
Sayın meslektaşımız
siz değil; sizi ve sizin durumunuzda olan binlerce emekli hekim ve diş hekimini
bu duruma düşürenler utansın.
Kanun teklifi TBMM’de
kabul edilip yasalaştığında ise sadece 27.946 emekli uzman hekim, hekim, diş
hekimi bu yetersiz artıştan faydalanabilecek.
Kanun teklifinin en çok üzerinde durulan ve tartışılan maddesi emekli maaşlarına ilave ücret artışından emekli kamu çalışanı/ memurlar 4-C dışında kalanların yani işçi statüsünde 4-a ve BAĞ-KUR statüsünde 4-b olan emekli hekimler ve diş hekimlerinin yararlanamayacak olmasıdır.
HAKKINIZ ÖDENMEZ
DEDİLER HAKKIMIZ OLANI ÖDEMEDİLER!
Kanun teklifinin
komisyonlarda görüşülmesi üzerine kısa bir değerlendirme
Aralık 2021 tarihinde
TBMM de tüm partilerin üzerinde uzlaşarak kabul ettikleri, kamudan emekli
hekimlerin aylıklarının ilave ek gösterge artışı ile artırılması ve yine kamuda
çalışan hekimlerin sabit ek ödeme oranlarının artırılmasını sağlayan yasal düzenleme
genel kurulda kabul edildikten sonra TBMM’nin saygınlığı çiğnenerek yok
hükmünde sayılmıştı. AKP iktidarının adeta alay edercesine yasayı geri çekmesi
hekimlerin tepkisine yol açmıştı. Ayrıca “mış” gibi yapılan bu düzenlemelerin
bir bütün olarak 39 kategoride tüm sağlık çalışanlarını kapsamaması da hem
çalışanların tepkisine neden olmuş hem de sağlık çalışanları arasında
gerginliğe yol açmıştı. Çalışanların ücretleri her geçen ay enflasyon
karşısında erirken ve çalışma şartları daha da zorlaşırken geçinemeyen hekimlerin ve sağlık
çalışanlarının gözü ekonomik koşullarını iyileştirecek yasal
düzenlemelerde idi.
Nihayet Sağlıkla
İlgili Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 8 Haziran 2022 Çarşamba günü TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve
Sosyal İşler Komisyonunda, 10 Haziran 2022 Cuma günü de Plan ve Bütçe
Komisyonunda görüşüldü.
Konu, ancak 7 ay sonra
komisyon üyelerine “aciliyeti ve önemine istinaden” diye mesaj atılarak yeniden
meclisin gündemine getirildi. Kanun teklifinin her iki komisyondaki
görüşmelerinde mali konular üzerine neler söylendiğini öğrenmek için toplam 732
sayfadan oluşan TBMM tutanaklarını okumak gerekiyor.
Bu tutanaklardaki
bilgilere göre;
1- Aralık 2021 tarihinde
TBMM’de tüm partilerin üzerinde ortaklaşarak kabul ettikleri yasal düzenlemenin
neden geri çekildiğini ilişkin hiçbir soru muhataplarınca yanıtlanmamıştır.
2- O dönem AKP
Milletvekillerinin TBMM tutanaklarında “daha iyisini getireceğiz, onun için
geri çekiyoruz, daha fazlasını sağlayacağız, daha kapsamlı bir şekilde kanun
metnini hazırlayacağız” ifadeleri vardı. Oysa geri çekilen düzenlemede emekli
maaşına pratisyen hekimlerde 4710 TL ek ödeme yapılacakken şimdi sadece 1648 TL
öneriliyor; miktar 3061 TL düşürülmüş. Uzman tabiplerde 5415 TL verilecekken
şimdiki teklif 2119 TL. Miktar 3296 TL düşürülmüş. AKP milletvekilleri,
‘söylediğiniz iyileştirme bu mu’ sorularını cevapsız bıraktılar.
3- Emekli aylıklarında ilave ek gösterge
artışlarından yararlanacak emekli Uzman Tabip, Tabip, Diş Tabibi, Dul ve Yetim sayısı toplam 27.946’dır.
4- Kanun teklifinde en çok üzerinde durulan
ve tartışılan maddesi emekli maaşlarına ilave ek gösterge artışından emekli
kamu çalışanı/memurlar (4-c) dışında kalanlar yani işçi statüsünde (4-a) ve
BAĞ-KUR statüsünde (4-b) olan emekli hekimler, diş hekimleri yararlanamayacaktır.
Böylelikle emekli hekimler/diş hekimleri arasında, sosyal güvenlik kurumu
kaynaklı ayrıcalık daha da arttı.
5- Bu uygulama başta
eczacılar olmak üzere 39 kategorideki tüm sağlık çalışanlarını dışarıda
bırakmıştır. Sağlık çalışanları arasında ayrımcılık yapılmıştır.
6- Emekli olup
çalışanların (sosyal güvenlik destek primi ödeyenlerin / 4-c) emekli
maaşlarındaki kesintiler devam edecektir. Ancak emekli hekimin herhangi
bir işletmesi ve muayenehanesi varsa emekli maaşında kesinti olmamaktadır.
7- Yıllık izinlerde ek
ödeme kesintileri devam edecek.
8- Döner sermaye ek
ödeme oranlarının artırılması: buna bağlı olarak hekimlerin aylık gelirlerinde
783 TL ile 2400 TL artış olacağı komisyonda ifade edilmektedir.
9- Sabit ek ödemeler
merkezi yönetim bütçesinden karşılanacak. Bu durum döner sermaye ile
döndürülmeye çalışılan kamu ve üniversite hastanelerinde artık
döndürülemediğini de göstermektedir.
10- Temel sabit maaşlarda
herhangi bir artış olmayıp, gelir getirici performans uygulamaları devam
edecek. Ödemelerin güvencesiz olan performans ve sözleşmeli çalışma üzerinden
artması hedeflenmektedir.
11- Bakanlık taşra teşkilatının desteklenmesi amacıyla yapılacak giderlere iştirak etmek
için aylık gayrisafi hasılattan aylık tahsil edilen tutarın yüzde 6'sını
geçmemek üzere Bakanlıkça belirlenecek oran, Bakanlık Döner Sermaye Merkez
Saymanlığı hesabına aktarılır.
12- Ek ödemenin oranı, usul ve esasları ile inceleme heyetlerinin yapısı,
çalışma usul ve esasları Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü
üzerine Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
13- Sabit ek ödemenin genel bütçeden karşılanmasıyla birlikte mahsuplaşmanın olacağı ibaresinin “sehven” yazıldığı ortaya çıktı.
SONUÇ OLARAK
Aylardır oyalama ve
algı yöntemi ile sağlık çalışanlarını bekleten AKP iktidarının şu anda meclis
gündemine getirdiği kanun teklifi ile sağlık çalışanlarına mali açıdan sınırlı
düzeyde ve kapsayıcı olmayan bir artış sağlanmıştır. Dağ fare doğurmuştur.
Yaşanılan ekonomik kriz nedeniyle geçinemeyen hekimlerin ve sağlık
çalışanlarının emekliliğe yansıyan ücret artışı ve sağlıklı çalışma şartları
talepleri yine sonuçsuz kalmıştır.
Sabit ek ödemenin merkezi yönetim bütçesinden karşılanacak olması olumlu
bir adım olarak değerlendirilse de aslında sağlıkta dönüşüm programının
iflasıdır. Gelinen noktada işletmeye dönüştürülmesi hedeflenmiş kamu ve
üniversite hastanelerinin finansal olarak sürdürülebilirliklerinin olmadığı ve
döner sermaye ile döndürülemediği ortaya çıkmıştır.
Dr.
Ergün DEMİR Dr. Güray KILIÇ
Yorumlar
Yorum Gönder