Yoksulluk, işsizlik ve ekonomik belirsizlik nedeniyle temel ihtiyaçlarını karşılamakta ve yaşamını sürdürmekte güçlük çeken, “fakru zaruret içinde ve muhtaç durumda” bulunan vatandaşlar ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için sosyal yardım başvurusu yapmaktadırlar.
Sosyal
yardım başvurusu yapan ihtiyaç
sahibi 17,7 milyon hane ve 57,5
milyon vatandaşımız için yoksulluk envanteri oluşturulmuştur.
Yoksulluk
Envanteri nedir?
Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi ile sosyal yardım başvurusu yapan ihtiyaç sahibi kişilerin
başvurusu, sosyo-ekonomik verilerin sorgulanması, muhtaçlık
kararının verilmesi ve yapılan yardım ödemelerine
kadar tüm işlemler, elektronik ortamda yürütülerek hane bazlı olarak yoksulluk
envanteri çıkarılmakta ve kamu kurumları tarafından yapılan tüm sosyal
yardımlar tek merkezi veri tabanında tutulmaktadır.
AKP
iktidarı verileri neden gizlemeye çalışmaktadır?
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
yıllık faaliyet raporlarında Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi
Sistemine kayıtlı hane ve kişi sayısının yayımlanmaması, önceleri düzenli olarak
yayımlanan Türkiye sosyal yardım istatistikleri bülteninin yayımdan
kaldırılması ile artık gerçek yoksulluk envanterine ulaşılamamaktadır.
Yoksulluk
envanterine kayıtlı hane ve kişi sayısı
Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi ile çıkarılan “Yoksulluk Envanteri” resmi
verileri gizlense bile fikri takip sonucu gerçeklerin gün yüzüne çıkma gibi
huyu vardır. Kasım/2014 ve Kasım/2021
tarihlerinde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanları
tarafından sunulan 2015 yılı ve 2022 yılı bütçe sunum kitapçıklarında yoksulluk
envanterine kayıtlı hane ve kişi sayısı birlikte, 2 Kasım 2022 tarihinde Aile
ve Sosyal Hizmetler Bakanı’nın 2023 yılı bütçe sunuş konuşmasında ise sadece
kişi sayısı belirtilmiştir.
Aile ve Sosyal Hizmetler
Bakanı’nın 2023 yılı bütçe sunuş konuşmasına
göre; 84,6 milyonluk Türkiye nüfusunun 60 milyonu ekonomik ve sosyal yardım
alabilmek için Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemine kayıt yaptırmış.
Buna göre asgari
yaşam standardının altında gelire sahip olan ve aldıkları sosyal yardımlar ile
en asgari düzeyde yaşamaya çalışan, yoksulluk envanterine kayıtlı kişi
sayısı Türkiye nüfusunun %70,9’na ulaşmıştır.
Yardımlar
gerçekten ihtiyaç sahiplerine mi yapıldı, yoksa
mükerrer mi söz konusu?
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı, 2021 yılında sosyo-ekonomik verilerine ulaşılan bu 57,7 milyon vatandaştan ve 17,7 milyon hane ile 2022 yılında ise 60 milyon vatandaştan kaçına sosyal yardım yapıldığını da açıklamalıdır.
Bu
tablo göstermektedir ki;
ü Sosyal ve ekonomik destek ihtiyacı tespit edilen
nüfusun yaklaşık 60 milyon olması son yıllarda Türkiye’de yaşayan vatandaşların
hızla yoksullaştıklarını göstermektedir.
ü AKP Hükümeti’nin uyguladığı
ekonomi politikaları ve küresel
sermaye saldırıları en zenginleri daha zengin hale getirmekte, alt tabakada yer
alan yoksul ve dezavantajlı kesimleri ise daha da yoksul duruma düşürmektedir.
ü Ücretli kesimin hızla alım gücünün
gerilediği, enflasyon oranın arttığı, işsizliğin tırmandığı bu koşullarda yoksullaşma
ve geçim sorunun şiddetlenmesi nedeniyle ailelerin çoğunun yaşamlarını en asgari düzeyde sürdürebilmek için ailelerinden ve sosyal yardım programlarından
destek aldığı görülmektedir
Sosyal yardımlar; fakru zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan, temel
ihtiyaçlarını karşılayamayan ve hayatını sürdürmekte güçlük çeken kişi ve ailelere karşılıksız olarak sağlanan,
ayni ve nakdi olarak yapılan yardımları kapsamaktadır. Bundan, 3294
sayılı Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışmayı Teşvik Kanunu ile 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz
Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında düzenli sosyal yardım almaya ilişkin
verilmiş hak sahipliği kararı devam eden haneler ve vatandaşlarımız
faydalanmaktadır.
Gelir tespitine göre sosyal yardım; İhtiyaç sahibi kişilere, hanenin
sosyo-ekonomik durumuna ilişkin “sosyal güvenlik
kuruluşlarına tabi olmayan ve bu kuruluşlardan aylık, gelir almayan ve
hane içinde kişi başına düşen geliri aylık net asgari ücretin 1/3’ünden az
olma” şartı ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma
Vakıfları tarafından muhtaç olduğuna karar verilerek sosyal yardım
yapılmaktadır.
Sosyal yardım başvuruları e-Devlet üzerinden
yapılabildiği gibi sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı ile sosyal hizmet
merkezi personellerinin hane ziyaretleri sonucu tespit edilen ailelere gerekli
yardım ve hizmetler sunulmaktadır.
Aile
ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından;
-Bütünleşik Sosyal Yardım
Bilgi Sistemine kayıtlı hane ve kişi sayısı belirten yoksulluk envanterinin
yıllık faaliyet raporlarında düzenli olarak yayımlanmasını,
-Yayımdan kaldırılan Türkiye Sosyal Yardım İstatistikleri Bülteni’nin
yeniden yayımlanmasını,
-Sosyal yardımların, gerçek ihtiyaç sahiplerine
yapılması için kaynakların akılcı ve adil kullanımının sağlanması ve etkin
denetiminin yapılması; bu amaçla da merkezi veri tabanının paylaşıma
açılmasını, sosyal yardımların mali
boyutları konusunda kamuoyunu daha ayrıntılı ve tutarlı bir şekilde
aydınlatmasını,
-Yapılacak sosyal
yardımların sosyal hizmet uzmanlarınca yerinde tespitinin yapılarak
bağlanmasını,
-Sosyal yardımların mükerrer
yapılmasının önlenmesini talep etmekteyiz.
Sonuç
olarak,
Yoksulluk, işsizlik
ve ekonomik belirsizlik nedeniyle temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve
hayatını sürdürmekte güçlük çeken “fakru zaruret içinde ve muhtaç
durumda” bulunan vatandaşların sayısı giderek artmaktadır. Milyonlarca hane elektrik, su, doğalgaz
faturalarını, kiralarını ödeyemez, ocağında aş kaynamaz durumda olup gıda
ihtiyaçlarını akşam pazarda çıkma gıdalarla veya tane ile satın alarak
karşılamaya çalışmaktadır. Ancak AKP
iktidarı halka sahte mutluluk tablosu pazarlamaktadır. Muktedirlerin söylediği
gibi sosyoekonomik düzey ve refah değil; aksine insani koşullarda yaşamı
sürdürebilmek için yeterli gelire sahip olamama durumu yani yoksulluk giderek
artmaktadır.
Sosyal yardımların mali boyutları konusunda kamuoyunun
daha ayrıntılı ve tutarlı bir şekilde aydınlatılması, tüm siyasi partilerinde
konunun yakın takipçisi olmasında yarar vardır.
AKP iktidarının sanal iyilik hali yaratmak
için verileri makyajlamasına ve manipülasyonuna rağmen gerçekleri paylaşmaya
devam edeceğiz.
Dr. Ergün DEMİR Dr. Güray KILIÇ
Kaynak;
-
Kasım 2014
-TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Doç.Dr. Ayşenur İslam Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanı (Mülga) 2015 yılı bütçe sunumu. Kitapçık Sayfa 22-24 Yoksulluk
Envanteri.
-
10 Kasım
2021- TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Derya Yanık Aile ve
Sosyal Hizmetler Bakanı 2022 yılı bütçe sunumu. Kitapçık Sayfa 129
Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi 57,5 milyon vatandaşımızın sosyoekonomik
ve demografik verisi ile 17,7 milyon sistemde kayıtlı hane
-
2 Kasım
2022- Derya Yanık Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı 2023 yılı bütçe sunuş konuşması Sayfa 59-
Sosyal yardımlarda dijital dönüşüm. Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi veri
tabanında yaklaşık 60 milyon vatandaşımızın 28 ayrı kurumdan ve hane
ziyaretlerinden toplanan sosyoekonomik verileri bulunmaktadır.
-
Nüfus ve
Konut Sayımı, 2021- TÜİK. Türkiye nüfusu 84 milyon 680 bin 273 kişi oldu.
Hane halkı sayısı 25 milyon 329 bin 833 oldu.
Yorumlar
Yorum Gönder