Sosyal Güvenlik Kurumuna bir
şeyler oldu!
Sosyal
Güvenlik Kurumu krizin topluma ve kuruma etkilerini gösteren en önemli
bilgileri içeren 2019 yılı sigortalı, sağlık ve mali aylık istatistik
bilgilerini neden seçim öncesi yayımlamamaktadır?
Sosyal Güvenlik Kurumu ( SGK) vatandaşların hastalık, işsizlik, sakatlık,
ölüm ve analık halinde korunmasını sağlamakla, emekli aylıklarını ve sağlık harcamalarını
ödemekle yükümlü en yüksek bütçeli kamu kurumudur. Kurum, seçim öncesi krizin
topluma ve kuruma etkilerini kamuoyundan gizlemek için 2019 yılı sigortalı,
sağlık ve mali aylık istatistik bilgilerini yayımlamamaktadır.
AKP reklamlarla halka mutluluk tablosu
pazarlamaktadır. Oysa istatistikler açıklanırsa durumun böyle olmadığına dair çalışma
yaşamına ilişkin bir dizi veri ortaya çıkacaktır. Binlerce işyerinin ve
fabrikaların kapandığı, yüz binlerce işçinin işten çıkarıldığı, yeterli gelire sahip olamama
durumu yani yoksulluk ve işsizliğin giderek arttığı, milyonlarca vatandaşın sigorta primini ödeyemediği
ve prim borcunu yatıramadığı ve buna bağlı olarak ta Kurumun gelirlerinin
azalması ve giderlerinin artması ile ‘’açıkların’’ kronik hale geldiği görülecektir.
Geldiğimiz
noktada AKP iktidarı sosyal güvenlik sisteminin mali açıdan sürdürebilirliğinin
sıkıntıda olduğu gerçeği gizlenmeye ve üzerini örtmeye
çalışmaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın hafta sonu katıldığı bir televizyon
programında ‘’sadece Mart ve Nisan ayında Sosyal Güvenlik Kurumuna giriş
noktasında istihdam artışı 520 bini geçmiş durumda…’’ demiştir. Oysa 2019 yılı istihdam
artış sayısı SGK’nın resmi verilerinde henüz mevcut değildir.
SGK NEDEN
2019 AYLIK İSTATİSTİK BİLGİLERİNİ YAYIMLAMAMAKTADIR?
Çünkü;
Sosyal Güvenlik Kurumunun mali gelir gider dengesi giderek bozulmakta ve gemi
su almaktadır.
Kurumun en önemli finans kaynağı sigorta ve genel sağlık sigorta primleri ile devlet
katkısı ve faturalı ödemelerin de içinde yer aldığı bütçe transferidir. Giderlerinin
en önemli kısmını ise emekli aylık ve ödenekler ile sağlık harcamaları
oluşturmaktadır.
Aktif sigortalı sayısı
azalmakta, prim borçlarını ödeyemeyenlerin sayısı giderek artmaktadır.
Krizin etkisinin giderek artması ile birlikte binlerce işyeri
kapanmakta, on binlerce işçi işten çıkarılmaktadır. İnsani koşullarda yaşamı sürdürebilmek için yeterli gelire sahip olamama
durumu yani yoksulluk ve işsizlik giderek artmaktadır. Milyonlarca vatandaş
sigorta primlerini yatıramamakta, prim
borçlarının yeniden yapılandırılarak faizlerinin
silinmesine, 12 -18 ay taksitlendirilmesine rağmen prim borçlarını
ödeyememektedir.
SGK istatistik verilerinde 2008 yılından
itibaren aktif sigortalı sayısı her yıl artarken, ilk kez 2018 yılında
işverenlere her türlü teşvik verilmesine karşın aktif sigortalı sayısı bir
önceki yıla göre azalmıştır.
2017 yılında
1.95 olan aktif/pasif sigortalı oranı 2018 yılında 1.86’ya düşmüştür.
Aktif/pasif
sigortalı oranı, sosyal sigortaların en temel göstergesidir ve kapsamla ilgili
bir gösterge olmaktan ziyade sistemin mali dengesi ile ilgilidir. Bir sosyal
güvenlik sisteminin mali bakımdan ayakta durabilmesi için aktif/pasif sigortalı
oranının asgari 4 olması gerekir. SGK istatistik verilerinde 2017 yılında 1.95
olan aktif/pasif oranı 2018 yılında 1.86’ya düşmüştür.
Aktif-pasif
oranının bu kadar düşük olmasının önemli nedenlerinden biri işsizlik oranlarıdır. Bu durum,
konunun ciddiyetini ortaya koymaktadır.
Sosyal
Güvenlik Kurumuna Bütçeden yapılan transferleri her yıl artmaktadır.
Bütçe transferlerine ek ödeme, açık ve faturalı
ödemelerle devlet katkısı, teşvik de dâhildir.
Hiç bir sosyal
güvencesi olmayan ve GSS kapsamında tescil edilen kişilerin sayısı 2017 yılında
9.825.269 iken 2018 yılında 10.585.086’ya yükselmiştir.
Aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden
az olan (yoksullar), GSS primi devlet tarafından karşılanan kişilerin sayısı
2017 yılında 7.936.009 iken 2018 yılında 8.262.402’ye yükselmiştir.
AKP dönemi Sosyal
Güvenlik Kurumu’nun gelir- gider arasındaki dengesizlik kronik hale gelmiştir.
Sosyal güvenlik kurumunun ‘açıkları’
konusunda tam bir bilgi kirliliği yaşanmakta, gerçekler tersyüz
edilmekte ve çarpıtılmaktadır.
SGK'nın resmi verilerinde de
görülmektedir ki; AKP Hükümetleri döneminde (2003-2018) SGK’nın gelir- gideri arasındaki dengesizlik kronik
hale gelmiş ve parmak hesabı ile toplam 317,9
milyar TL ‘açık’ oluşmuştur.
Gelir-gider
dengesi, aktif-pasif oranı, sosyal güvenlik açığının GSYH’ye oranı gibi temel
göstergeler sistemin sürdürebilirliği için her yıl takip edilmesi gereken ve
sonuçlarının izlenmesi gereken aktüeryal hesaplardır.
SONUÇ OLARAK;
Gerçek
durum şudur: Rakamlarla sabit olduğu üzere kriz ve dövizdeki artışın
sonucu olarak yüzlerce işyeri ve fabrika kapanmış ve binlerce işçi işten
çıkarılmıştır.
Prim ödeyemeyenlerin sayısının
giderek artması ve prim alacaklarının tahsil edilememesi ile SGK gelir gider
dengesi olumsuz etkilemekte ve ‘’açık’’ artmaktadır. Seçim nedeniyle boşaltılan
bütçeden Sosyal Güvenlik Kurumuna yeterli bütçe transferi yapılmasında da zorlanıldığı
görülmektedir.
Her seçim döneminde AKP iktidarı, Sosyal
Güvenlik Kurumunu siyasi propagandaya malzeme yapmakta, yaşanan sorunları
istatistik verileri makyajlayarak örtmekte ve sanal bir iyilik hali oluşturmaya
çalışmaktadır.
İlk kez
bu seçimde Sosyal Güvenlik Kurumu seçim meydanlarında şimdilik siyasi malzeme yapılmamıştır. Çünkü seçim öncesi krizin topluma ve kuruma etkilerini
kamuoyundan gizlemek için 2019 yılı sigortalı, sağlık ve mali aylık istatistik
bilgileri yayımlanmamıştır.
2019 SGK aylık istatistik bilgileri yayımlanırsa tablonun
2018 verilerinden daha fazla acı görülecektir;
Aktif sigortalı sayısının azalmaya ve prim
borçlarını ödeyemeyenlerin sayısının giderek artmaya,
Aktif/pasif
sigortalı oranının düşmeye,
Gelir gider
dengesinin giderek bozulmaya ve kurumun daha fazla ‘açık’’ vermeye,
Hiç bir sosyal
güvencesi olmayan kişilerin ve yoksulların sayısının giderek daha fazla artmaya
devam ettiği görülecektir.
Seçim öncesi insani koşullarda yaşamı sürdürebilmek için yeterli gelire sahip
olamama durumu yani yoksulluk ve işsizliğin giderek artmakta olduğu, sosyal güvenlik sisteminin sağlıksız
durumda olduğu ve mali açıdan sürdürebilirliğinin zor olduğu gerçeği gizlenmeye ve üzeri örtülmeye çalışılmaktadır.
Dr. Ergün DEMİR
Dr.Güray KILIÇ
Kaynak;
-
SGK Aylık İstatistik
Bültenleri http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/aylik_istatistik_bilgileri(Erişim
15.05.2019)
-
Sigortalı İstatistikleri
Tablo 6 Sosyal Güvenlik Kapsamı.
-
Sigortalı İstatistikleri
Tablo 22 Sosyal Güvenlik Kapsamında Kişi Sayısı.
-
Mali İstatistikler Tablo 35
Sosyal Güvenlik Kurumuna Yapılan Bütçe Transferleri (2008-2018).
-
Mali İstatistikler Tablo 31
Sosyal Güvenlik Kurumunun Gelir ve Gider Dengesi.
Yorumlar
Yorum Gönder